14 tháng 7 – Tố Hữu

Tung ngục tù ra, tung ngục tù ra!
Ai đâu giam cấm được hồn ta
Ai đâu giam cấm được lời ca
Thuở oanh liệt của muôn đời tắt nghỉ!
Ta nhắm mắt để thời gian trên mí
Chở thuyền hồn lên những bến bờ qua
Cữa nay ta lại tới cắm thuyền ta
Giữa những tiếng reo hò dân nước Pháp.

Tháng bảy nóng, bụi mờ và nắng ngập
Tất cả Paris nổi dậy tưng bừng
Không gian xanh dội tiếng hát vang lừng
Hồn cách mệnh đã châm ngòi thuốc nổ.
Người hỗn loạn, đổ xô ra đường phố
Vạn gia đình căm hận đạp lồng ra
Và lớn, và bé, đàn ông, đàn bà
Tất cả chiếm, mỗi người đôi khí giới.
Anh hàng thịt vung con dao sáng chói
Người lính già quắc thước múa chuôi gươm
Và anh hàng giày quần áo rách tươm
Anh thợ dệt đang nằm sau cửa xưởng
Cùng trỗi dậy, oai nghi như võ tướng
Giật thanh đao, khẩu súng nhảy ra ngoài
Những thằng con bé bỏng cũng giương oai
Phồng má thổi kèn vang sau gót bố
Những bà cụ tưởng không hề biết sợ
Và những nàng con gái dáng thơ ngây
Chạy lăng xăng bên những cỗ xe đầy
Kho thuốc đạn mà toán người hì hục
Đẩy nhanh lên hướng thành cao cửa ngục
Nơi muôn người vô tội rục nhừ xương
Nơi dung thân cả chế độ bạo cường
Giết giết sạch cả một bầy bạo chúa!

Cửa ngục đổ, cả Paris rầm rộ
Kéo nhau về tràn ngập điện Hoàng gia
Muôn cánh tay xây dựng Cộng hoà
Xô xuống đất chiếc ngai vàng mục nát.
Cùng lúc đó, từ đồng xa tiếng hát
Tiếng hò reo vang dậy đất bùn lầy
Lời hoan hô của nước Pháp dân cày
Vang giọng sấm: “Chúng ta chào cách mệnh!”
Toàn dân tộc, một loài chim trói cánh
Đang âm thầm náo nức khát không gian
Bỗng vươn lên trên chế độ điêu tàn
Nghe rạo rực trong tim đời mới dậy.
Nghĩa Bình-đẳng, Tự-do và Bác-ái
Từ hôm nay chói lọi với ba màu
Ôi ngọn cờ dân chủ đẹp làm sao!
Ôi những sắc dịu huyền gây phấn khởi!

Dân tộc Pháp hỡi! Dân tộc Pháp hỡi!
Cho hồn ta theo hưởng phút vui điên
Ta muốn nghe tiếng hát dập ưu phiền
Tả muốn nhảy lên ngọn cờ dân chủ
Để ta trộn hồn ta trong sắc đỏ
Để đôi màu xanh trắng quấn làn da!
Ta muốn bay ra ánh sáng bao la
Mà thịt vẫn nằm lì trong ngục tối!
Hồn mi hỡi, bao giờ ta thoát khỏi
Bastille này và những xích xiềng đây?
Còn bao lâu, mi hỡi, bảo ta hay?

Đêm đang biến nghĩa là ngày đang dậy.

Lao Thừa Thiên,
Kỷ niệm 14-7-1939